
Definitie
Openheid van geest of kritisch denken is één van de vier sterke kanten van de deugd ‘kennis en wijsheid’ van het deugdclassificatiesysteem ‘Values in Action’. Dit systeem is ontwikkeld door Martin Seligman op basis van de positieve psychologie aan het begin van deze eeuw.
Openheid van geest of ruimdenkendheid is het vermogen om onbevooroordeeld en flexibel naar nieuwe ideeën, perspectieven en informatie te kijken. Het houdt in dat je bereid bent om je eigen opvattingen en aannames te onderzoeken en, indien nodig, aan te passen. Deze deugd omvat een kritisch denkvermogen dat helpt onderscheid te maken tussen betrouwbare en misleidende informatie, een houding van nieuwsgierigheid en een evenwichtige houding bij het vormen van oordelen.
Voordelen van openheid van geest/kritische bezinning
• Betere besluitvorming
Kritisch nadenken en openstaan voor alternatieven helpt je om weloverwogen beslissingen te nemen en fouten te vermijden.
• Grotere creativiteit
Door ideeën van anderen te overwegen en te combineren, ontstaan vaak vernieuwende oplossingen en inzichten.
• Verbeterde relaties
Een open houding versterkt het begrip en respect tussen mensen, doordat het oordelen wordt uitgesteld en ruimte wordt geboden aan andere perspectieven.
• Persoonlijke groei
Openheid stimuleert zelfreflectie en helpt je bij het herkennen van blinde vlekken of vooroordelen.
Voorbeeldfiguren
-.Jane Goodall. Als primatoloog en milieuactivist combineert ze een open geest voor nieuwe ontdekkingen met een vermogen om haar inzichten met empathie te delen, waardoor ze mensen inspireert om de natuur te beschermen.
– Er zijn ongetwijfeld ook voorbeeldfiguren in je omgeving die een grote openheid van geest hebben.
Hoe kun je jezelf vormen in deze deugd?

Kritisch denken is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen door gerichte oefening en bewustwording. Hier zijn enkele praktische stappen:
• Ontwikkel nieuwsgierigheid
Stel vragen en wees bereid om onbekende onderwerpen te verkennen. Lees boeken en zoek gesprekken met mensen die anders denken dan jij.
• Weersta vooroordelen
Identificeer situaties waarin je snel een oordeel vormt. Stop even, en probeer alternatieve perspectieven te overwegen.
• Train kritisch denken
Oefen met het analyseren van argumenten: zijn ze logisch? Ondersteund door bewijs? Dit kun je bijvoorbeeld doen met nieuwsartikelen of debatten.
• Zoek constructieve feedback
Vraag anderen om feedback op je ideeën en beslissingen, en sta open voor hun suggesties zonder direct in de verdediging te schieten.
• Reflecteer regelmatig
Neem de tijd om na te denken over je overtuigingen en beslissingen. Vraag jezelf af: ben ik eerlijk en objectief geweest? Kritisch denken is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen door gerichte oefening en bewustwording
• Oefen met vragen stellen. Gebruik de Socratische methode: stel vragen zoals “Wat bedoel je precies?” of “Wat is het bewijs hiervoor?” Vraag naar achterliggende redenen en alternatieven: “Wat als het tegenovergestelde waar is?”
• Analyseer informatiebronnen. Leer onderscheid maken tussen feiten, meningen en aannames. Controleer de betrouwbaarheid van bronnen door te kijken naar auteur, context en bewijs.
• Wees bewust van denkfouten. Onderzoek veelvoorkomende cognitieve biases, zoals groepsdruk, bevestigingsvoorkeur of emotioneel redeneren. Reflecteer op situaties waarin je jezelf betrapt op deze fouten en bedenk hoe je die kunt vermijden.
• Simuleer uitdagende scenario’s. Neem een onderwerp waar je een sterke mening over hebt en probeer een overtuigend argument voor de tegenovergestelde mening te bedenken. Oefen met debatteren of discussiëren in een veilige, constructieve omgeving.
• Zoek mentors en rollenspellen. Werk samen met mensen die goed zijn in kritisch denken en openheid van geest. Vraag hen om je te coachen of je te voorzien van feedback. Doe mee aan workshops of cursussen gericht op probleemoplossing en argumentatie.
• Praktiseer mindfulness. Mindfulness helpt je om emoties en vooroordelen te herkennen en je focus te behouden op de feiten en argumenten.

P.S. in samenwerking met ChatGPT