web analytics

Tag: mensenrechten

Dag van de Verenigde Naties

vndag
                VN embleem op wereldkaart

In de evolutie van onze beschaving worden soms mijlpalen gezet. De oprichting van de Verenigde Naties in 1945 was er een van. Praktisch alle landen ter wereld bevestigen door hun VN-lidmaatschap dat ze vrede willen onder en met elkaar. De oprichting van de Verenigde Naties vergde in 1945 drie maanden aaneengesloten onderhandelingen tussen een vijftigtal regeringen, met de V.S. als gastheer. Deze superieure inspanning en goede wil was alleen mogelijk na de verpletterende ervaringen van de Tweede Wereldoorlog, die meer dan 50 miljoen levens had geëist.

vndag2
Handvest Verenigde Naties

De Verenigde Naties hebben vanaf het begin vrede, sociaaleconomische ontwikkeling van arme landen en mensenrechten in het vaandel staan.
De Verenigde Naties hebben zich gestaag ontwikkeld in de 71 jaren van haar bestaan. Het VN systeem, inofficieel ook wel ‘familie van de V.N. genoemd, bestaat uit de Verenigde Naties zelf, achttien programma’s en fondsen, zoals UNDP, UNICEF en UNHCR en 16 Gespecialiseerde Organisaties, onder meer WHO, FAO, ILO en UNESCO. Er zijn nu 193 lidstaten, met in totaal zo’n 120.000 werknemers, meer dan 100.000 vredestroepen en een gezamenlijk budget van tientallen miljarden dollars per jaar. Er gaat geen dag voorbij dat de V.N. niet in het nieuws is, vooral de Veiligheidsraad, UNHCR (vluchtelingen) en, recentelijk, de benoeming van António Guterres als de nieuwe Secretaris-Generaal.

vndag3
V.N. zwaarden in ploegijzers omsmeden

De bewering dat de V.N. minder relevant is geworden slaat de plank mis.  Op sociaaleconomisch terrein, bij humanitaire aangelegenheden, vluchtelingen, mensenrechten is de V.N. steeds belangrijker geworden. En daar niet alleen; de Gespecialiseerde Organisaties hebben toenemende verantwoordelijkheden op technische en sociaaleconomische terreinen. Dat zal niet verbazen omdat een globaliserende wereld steeds dringender een ordenende instantie nodig heeft. Het recentelijk ondertekende Klimaatverdrag is daar een voorbeeld van. Dat het in de Veiligheidsraad niet altijd lukt om tot overeenstemming te komen, ligt niet aan de onwil of onkunde van het VN Secretariaat in New York. Het zijn de 15 lidstaten van de Veiligheidsraad, en in het bijzonder haar permanente leden (V.S., Rusland, China, Engeland en Frankrijk) die er vaak tegengestelde belangen op na houden, bijvoorbeeld in Syrië, en hun vetorecht gebruiken om een beslissing of advies tegen te houden.
Op 24 oktober, Dag van de Verenigde Naties, wordt de verjaardag gevierd van het in werking treden in 1945 van het Handvest van de Verenigde Naties.
Er is reden deze dag te vieren, omdat de mensheid met de VN een belangrijke instantie heeft gekregen om vrede, rechtvaardigheid, welzijn en rechtszekerheid te promoten, wereldwijd en in alle landen.
Er is altijd een parallel te trekken met de individuele persoon. Niet alleen de wereld en landen hebben vrede, recht en ontwikkeling nodig. Ook wij als personen hebben daar behoefte aan. En hoe vreedzamer, ontwikkelder en rechtvaardiger we zijn, des te meer vruchten zal onze omgeving daarvan plukken. Een vruchtbare wisselwerking!
Onze felicitaties niet alleen aan de Verenigde Naties zelf, maar ook aan de meer dan 15 miljoen wereldburgers die op 24 oktober geboren zijn. We wensen allen een lang leven in gerechtigheid, vrede en welvaart.  bevolkingsdag5

Internationale Dag van de Sociale Rechtvaardigheid

De dag waarop we eraan herinnerd worden dat de samenleving op de juiste, rechtvaardige manier in elkaar dient te steken. Sociaal rechtvaardig is een begrip wat in de loop der tijden verandert: terwijl bijvoorbeeld slavernij en discriminatie van de vrouw in vroeger tijden geaccepteerd was, is het dat nu duidelijk niet meer. En het geldt niet alleen  voor onze directe omgeving of voor ons land, maar sociale rechtvaardigheid dient ook te bestaan in ontwikkelingslanden en tussen de rijkere landen aan de ene kant en de armere aan de andere kant.

sociale rechtvaardigheid 3

Er zitten twee belangrijke kanten aan: een rechtvaardige inkomensverdeling en gelijke sociale behandeling.
De levensstandaard in de ontwikkelde wereld is er de laatste eeuw flink op vooruit gegaan. De laatste decennia zien we ook belangrijke inkomensverbeteringen in opkomende landen, zoals China.
Maar er valt nog het nodige te doen om tot een rechtvaardige inkomensverdeling te komen, in onze ‘rijke’ landen, in opkomende landen en op wereldniveau. Nederland komt er, dank zij progressieve belastingheffing, qua netto inkomens, goed uit: de inkomensongelijkheid is bij ons de afgelopen dertig jaar nauwelijks toegenomen. In het merendeel van de geïndustrialiseerde wereld is die ongelijkheid sinds 1980 wel toegenomen. Op wereldniveau is het verschil tussen ‘arme’ en’ rijke’ landen nog heel groot: tussen sommige een honderdvoudig verschil, ruwweg van 500 tot 50.000 dollar per capita inkomen per jaar.
Landen hebben de verplichting niet alleen voor zichzelf te zorgen, maar ook bij te dragen aan rechtvaardige inkomens in de wereld. Als ingezetenen dragen we via belastingen bij aan inkomensoverdrachten in eigen land en, via ontwikkelingshulp, aan opkomende landen.

sociale echtvaardigheid 4

Verdere private bijdragen aan de laatste worden gemaakt via investeringen en via vrijwillige bijdragen aan niet-gouvernementele ontwikkelingsorganisaties of rechtstreeks. Op individueel niveau rijst de vraag welk deel van zijn inkomen een gemiddelde bewoner uit een rijk land zou dienen bij te dragen aan ontwikkelingslanden om ‘wereldrechtvaardig’ genoemd te kunnen worden!?  De befaamde ontwikkelingseconoom Peter Singer geeft een kwart van zijn inkomen weg, andere autoriteiten spreken over tien en weer andere over één procent.
Naast inkomen en welvaart heeft sociale rechtvaardigheid ook betrekking op sociale omgang en in het bijzonder gelijke behandeling. Er is  al veel vooruitgang gemaakt in het afschaffen van de ergste vormen van discriminatie, op grond van afkomst, ras, geloof en seksuele geaardheid. Maar er zijn nog veel landen waar welig gediscrimineerd wordt. En zelfs in onze westerse wereld kan het op een aantal punten beter.
De mensenrechten bieden een goed kader voor de verdere ontwikkeling van sociale rechtvaardigheid. Op deze Internationale Dag staan we stil bij de voortgang die de wereld al gemaakt heeft en vooral bij de stappen die we nog moeten zetten, individueel en collectief, om de wereld sociaal rechtvaardiger te maken.

Dag van de Verenigde Naties

Een heuglijk verjaardagsfeest morgen, 24 oktober: de 70ste verjaardag van de Verenigde Naties. Voor personen een moment om het rustiger aan te gaan doen. Voor organisaties zoals de V.N. een moment om stil te staan aan de bijdrage aan de vaart der volken.

De V.N.is 70 jaar leden opgericht om na de gruwelijke ervaringen van de Tweede Wereldoorlog, oorlogen voorgoed uit te bannen. Voor de oprichting van de Organisatie werd in 1945 drie maanden vergaderd in San Francisco door 49 landen. Op 24 oktober werd het verdrag tot oprichting ondertekend. Voor het duurzaam uitbannen van oorlogen werd verstaan dat je grove onrechtvaardigheden uit de wereld moest helpen, zoals gebrek aan mensenrechten en armoede. Mensenrechten en ontwikkeling waren bijgevolg de twee andere belangrijke doeleinden, naast vrede, van de toen nieuwe wereldorganisatie.
In de 70 jaar is er door de V.N. veel verwezenlijkt. Allereerst is de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens in 1948 geproclameerd. Sindsdien zijn op basis daarvan talloze verdragen gesloten, onder meer op het gebied van discriminatie, foltering en vrouwenemancipatie. De mensenrechten zijn bijna dagelijks in het nieuws. De Mensenrechtenraad waakt ervoor dat de verdragen door lidstaten worden nageleefd en misstanden worden gesignaleerd.

Op het gebied van ontwikkeling is er mogelijk het meest gepresteerd. De organisatie in zijn geheel, maar in het bijzonder onderdelen, zoals UNICEF, UNCHR en UNDP, samen met de Gespecialiseerde Organisatie zoals FAO, WHO, ILO en UNICEF spenderen daar jaarlijks tientallen miljarden dollars aan. De Millenniumdoeleinden (2000-2015)  en de 17 recentelijk goedgekeurde Sustainable Development Goals, waaronder uitroeiing van de armoede in 2030, komen hier ook vandaan.

Op het gebied van vredeshandhaving, speciaal domein van de Veiligheidsraad, is het lastiger geweest. Dit is vooral te wijten aan de uitoefening van het vetorecht door één van de vijf permanente leden in de tijd van de Koude Oorlog. Niettemin wordt er vrede gehandhaafd in zo’n twintig potentiële brandhaarden met in totaal meer dan 100.000 vredestroepen. Ook wordt er veel gedaan aan ontwapening en aan preventieve diplomatie. Maar helaas is oorlog de wereld nog niet uit.
Er blijft nog veel werk aan de winkel alvorens alle wereldburgers een vreedzaam en welvarend bestaan hebben, zoals wij dat kennen in de westerse wereld. We mogen dan ook de Verenigde Naties sterkte en succes toewensen in het volgende decennium van haar bestaan. Een broodnodige wereldorganisatie. Als ze er niet was, zou ze uitgevonden moeten worden.