Paus Franciscus heeft afgelopen april een apostolische Aansporing met bovenstaande titel aan de wereld gepresenteerd. Het onderwerp van deze brief is “de roeping tot heiligheid in de hedendaagse wereld.” De Nederlandse vertaling ervan is onlangs verschenen.
De Aansporing van Paus Franciscus is vanzelfsprekend gebaseerd op het katholieke geloof. Heiligheid is geen modern woord en doorgaans is er bij ons, speciaal onder jongeren, geen grote vraag naar pauselijke adviezen over moreel gedrag en heiligheid. Er is bij de jeugd wel belangstelling voor idolen en rolmodellen, maar dan meer op het terrein van sport, ontspanning, management en levensstijl. Het loont niettemin de moeite voor eenieder, jong en oud, stil te staan bij de nieuwste aanmaning van Paus Franciscus, want zijn adviezen zijn tijdloos. Afgezien van de inhoudelijke waarde is de auteur ook één van de moreel meest hoogstaande wereldleiders, die verdient beluisterd te worden.
De Paus wil aandacht voor heiligheid in ons dagelijks gedrag, in de vorm bijvoorbeeld van geduldige ouders die hun kinderen opvoeden met toewijding en liefde, van mannen en vrouwen, die hard werken om hun gezinnen te onderhouden en van bejaarden en zieken die, ondanks penibele problemen, goedheid en vriendelijkheid blijven uitstralen.
Je hoeft volgens de Paus geen bisschop, priester of ‘heilig boontje’ te zijn, om ‘heilig’ gevonden te worden. We zijn heilig doordat we ons bestaan liefdevol leven en oprecht getuigen van de diepgaande humane waarden van onze cultuur. In plaats van heilig zouden we die houding en dat gedrag ook deugdzaan kunnen noemen,
Deze groei in deugdzaamheid komt volgens de Paus gewoonlijk niet door plotselinge inzichten of ‘bekeringen’ maar door telkens kleine stapjes te zetten. En alles wat gedaan wordt uit angst, hoogmoed of de behoefte anderen te imponeren leidt niet tot deugd of ‘heiligheid’. Je hoeft ook niet te vrezen dat ‘heilig’ gedrag afbreuk doet aan je energie, vitaliteit of vreugde. Integendeel, het heeft een positief effect op houding en prestaties.
Paus Franciscus noemt de deugden bij naam en, zoals te verwachten, geeft hij het primaat aan de goddelijke deugden, geloof, hoop en liefde, waarbij de laatste de allerbelangrijkste is. De hele wet van het leven wordt samengevat in een enkel gebod ‘Je zult van je naaste houden als van jezelf’.
Traditioneel zijn er naast de drie goddelijke deugden, de vier klassieke, te weten rechtvaardigheid, wijsheid, matigheid en moed.
De Paus verwijst ook naar de Bergrede van Jezus, in christelijke kringen een zeer bekende openbare toespraak, om op een eenvoudige manier aan te geven wat heilig of deugdzaam inhoudt. We kunnen daarbij de religieuze referenties voor lief nemen:
De bergrede: de Zaligsprekingen
1. En Jezus, de schare ziende, is geklommen op een berg, en als Hij nedergezeten was, kwamen Zijn discipelen tot Hem.
2. En Zijn mond geopend hebbende, leerde Hij hen, zeggende:
3. Zalig zijn de armen van geest; want hunner is het Koninkrijk der hemelen.
4. Zalig zijn die treuren; want zij zullen vertroost worden.
5. Zalig zijn de zachtmoedigen; want zij zullen het aardrijk beerven.
6. Zalig zijn die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid; want zij zullen verzadigd worden.
7. Zalig zijn de barmhartigen; want hun zal barmhartigheid geschieden.
8. Zalig zijn de reinen van hart; want zij zullen God zien.
9. Zalig zijn de vreedzamen; want zij zullen Gods kinderen genaamd worden.
10. Zalig zijn die vervolgd worden om der gerechtigheid wil; want hunner is het Koninkrijk der hemelen.
11. Zalig zijt gij, als u de mensen smaden, en vervolgen, en liegende alle kwaad tegen u spreken, om Mijnentwil.
12. Verblijdt en verheugt u; want uw loon is groot in de hemelen; want alzo hebben zij vervolgd de profeten, die voor u geweest zijn.
De deugden en houdingen die in de zaligsprekingen genoemd worden, zijn bescheidenheid, mededogen, vriendelijkheid, rechtvaardigheid, empathie, oprechtheid, vreedzaamheid, standvastigheid en blijdschap.
Jezus was ‘revolutionair’ in zijn tijd en waarschuwde dat zijn voorstellen tegendraads waren en zelfs een uitdaging aan de maatschappelijke orde. Ook heden ten dage worden mensen vervolgd omdat ze onrechtvaardigheid bestrijden en mensenrechten en de natuur verdedigen. We dienen moed te tonen om hoogstaande morele waarden te verdedigen ten koste van een comfortabel leventje.
Als we het voorbeeld van de heiligen volgen, hoeven we niet verlegen, nors, bitter of zwaaarmoedig te zijn, maar kunnen we, net als zij, blij en vol goede moed zijn. Want het noodzakelijke resultaat van echte liefde is blijheid. En dit dient volgens Paus Franciscus vergezeld te worden door een goede dosis humor.
Er zijn talloze systemische krachten die de evolutie gaande zullen houden: mobiliteit, connectiviteit, onderwijs en urbanisatie, evenals de pressie van vrouwen en minderheden voor hun emancipatie.
je zelfrespect. En dat is een fijne manier om meer respect te krijgen. Ben een goed persoon en mensen zullen je ervoor respecteren.
Als je wilt dat iemand je respecteert, dan moet je je eerlijke mening geven. Dat is een goede manier om mensen te laten weten wat je standpunt is en waar je voor staat.
ontspannen, ontgaat je de gelegenheid om met het leven te lachen.
